Duyên số

Trong thời gian gần đây, nơi gã đang cắm dùi đã xảy ra nhiều chuyện tình thật là buồn cười. Gã sẽ liệt kê một số chuyện điển hình để bàn dân thiên hạ cùng đọc cho vui

Nơi gã đang cắm dùi thuộc đồng bằng Sông Cửu Long và nằm ở phía Tây của thành phố Saigon. Tại đây, mỗi năm đều có một mùa lụt. Thiên nhiên rất nguyên tắc, cứ đúng hẹn lại lên. Vì thế, khoảng giữa tháng tám, nước bắt đầu vô đồng, rồi lên tới cao điểm vào đầu tháng mười một, sau đó rút dần cho tới lễ Giáng Sinh.

Dân chúng sinh sống bằng nghề nông. Trước kia trồng lúa mùa, mỗi năm một vụ. Còn bây giờ trồng lúa thần nông, mỗi năm hai hay ba vụ, tùy địa phương.

Khi mùa gặt về, những người thợ cắt lúa từ khắp các nơi kéo đến. Già có và trẻ cũng có. Nam có và nữ cũng có. Đôi khi họ còn mang theo cả gia đình. Bình thường họ dựng lều trên phần đất của chủ ruộng.

Chính vì thế, con trai chủ ruộng nhiều lúc đã liếc mắt đưa tình với cô nàng thợ gặt, còn con gái chủ ruộng thì đá lông nheo với anh chàng thợ gặt. Tình yêu bắt đầu từ đôi mắt đã nảy mầm và đâm bông kết trái bằng một đám cưới. Gã xin gọi những cuộc tình loại này là…tình cắt.

Cắt lúa xong, người ta sẽ xuốt lúa ở ngoài ruộng và sau đó chở lúa hạt về nhà để phơi trước khi…dí bồ. Và thế là những người có trâu, có bò hay có máy kéo ở những nơi khác cũng rủ nhau tới để làm thuê kéo lúa, còn được gọi là…cộ lúa.

Khi vụ gặt hoàn tất, người nông dân thường phải sửa lại thửa ruộng của mình, bằng cách lấy đất chỗ cao đổ xuống chỗ thấp. Trâu bò và máy móc lại được sử dụng để kéo đất và còn được gọi là…cộ đất.

Có lẽ vì cảm phục tính cần cù lao động, không quản ngại nắng nôi vất vả, mà chủ ruộng đã âm thầm chấm anh chàng cộ lúa, hạy cộ đất vốn siêng năng cho cô con gái của mình.
Và để được đẹp lòng chủ ruộng, những anh chàng này đôi lúc cũng tỏ ra “ga lăng” không kém, bằng cách kéo lúa hay cộ đất không công cho ông bố vợ tương lai. Rồi cũng được kết thúc bằng một đám cưới.

Sau đó, có những anh chàng lại còn sẵn sàng ở rể, chọn nhà vợ làm quê hương cho mình. Gã xin gọi những cuộc tình loại này là…tình cộ, hay tình kéo.

Sau khi gặt lúa, người ta thường hay bán đồng cho chủ vịt. Thực vậy, trong khi thu hoạch, thế nào cũng có những hạt lúa rơi rụng trên ruộng đồng. Ấy là gã chưa nói tới những bông lúa chau, hay những bông lúa chét, đâm lên từ những gốc rạ vừa mới được cắt. Và thế là chủ vịt thương lượng với chủ đất, cho vịt vào ruộng để ăn những hạt lúa rơi rụng ấy, cùng với sâu bọ và ốc tép. Mỗi đàn vịt có tới cả ngàn con.

Những anh chàng chăn vịt cũng thường cắm lều ở bờ ao, bên cạnh khóm chuối hay bụi tre. Thỉnh thoảng chủ vịt sai họ mang vài chục trứng vô biếu cho chủ ruộng. Ấy là gã chưa nói tới những bữa nhậu thân hữu giữa hai bên. Có khi bên vịt đãi bên ruộng. Có khi bên vịt bỏ mồi, còn bên ruộng bỏ rượu. Sự giao lưu, đi lại giữa hai bên xem ra có mòi thắm thiết.

Cũng chính vì sự giao lưu thắm thiết này, mà có những anh chàng chăn vịt không những đã chiếm được tình cảm của chủ ruộng mà thậm chí còn…”phỗng” được cả cô con gái chủ ruộng, để rồi tình yêu của họ đã trở thành sự thật. Gã xin gọi những cuộc tình này là…tình vịt.

Vào tháng mười, thì mực nước trong đồng đã dâng lên khá cao. Nước về không phải chỉ mang theo phù sa cho ruộng đất, mà còn mang theo cá múa và tôm tép cho dân nghèo. Vì thế, những năm gần đây đã nảy sinh một nghề mới, đó là nghề tép. Nghề tép được chia làm hai thành phần.

Trước hết là những người bán tép. Để có được tép mà bán, họ thường đặt lọp hay giăng “dớn” ngoài ruộng cho tép lọt vào. Nhưng cũng có những người ban đêm rủ nhau đi kéo tép. Số tép họ đánh bắt được nhiều hay ít tùy theo mỗi ngày. Có ngày dăm ba chục ký. Có ngày lên tới cả trăm ký. Số tép này được bán cho “mối ruột”, tức là cho những khách hàng quen thuộc của mình.

Tiếp đến là những người mua tép. Họ thường trang bị cho mình một chiếc tác ráng với máy nổ nhiều mã lực, để có thể dọt thật nhanh, thật lẹ, bởi vì họ phải đi từ cánh đồng này qua cánh đồng khác để thu gom tép. Mỗi ngày họ mua tới cả tấn tép tươi.
Tép mua về phải được luộc cho chín, rồi phơi khô và đóng bao mang lên bán ở Sài Gòn. Không biết thiên hạ dùng tép khô này để làm gì, mà bao nhiêu thiên hạ cũng mua. Có người bảo tép khô ấy được dùng để chế biến mì tôm, hay xuất khẩu qua Đài Loan…Chuyện này thì gã không rõ.

Để luộc tép, phơi tép, cũng như lựa vỏ ốc ra khỏi tép, thì cần phải thuê người làm. Và những công việc này vốn thích hợp với đàn bà con gái nhiều hơn. Có những cô gái từ Tam Nông, thuộc tỉnh Đồng Tháp, tới phơi tép mướn và đã nên duyên vợ chồng với một anh chàng nào đó tại đây. Gã xin gọi những cuộc tình loại này là…tình tép.

Văn học sử có nói tới cuộc tình giữa Nguyễn Trãi và Thị Lộ. Theo sách “Công Dư Tiệp Ký” thì ngày kia, trong lúc đi chầu về, trên đường Nguyễn Trãi đã gặp một người con gái rất đẹp gánh chiếu đi bán. Muốn bỡn cợt người con gái nọ, Nguyễn Trãi liền đọc một bài thơ :

Ả ở đâu mà bán chiếu gon?
Chẳng hay chiếu ấy hết hay còn?
Xuân thu nay độ bao nhiêu tuổi?
Đã có chồng chưa, được mấy con?

Người con gái không do dự, họa lại ngay bài thơ ấy :

Tôi ở Tây Hồ bán chiếu gon,
Nỗi chi ông hỏi hết hay còn?
Xuân thu tuổi mới trăng tròn lẻ,
Chồng còn chưa có, có chi con.

Rất ngạc nhiên về sự thông minh của cô gái, Nguyễn Trãi hỏi : - Tên cô là gì?

Cô gái đáp : - Tên là Thị Lộ.

Nguyễn Trãi bèn lấy nàng làm hầu thiếp.

Cách đây hơn chục năm, một số gia đình trong ấp, ngoài nghề nông, còn làm thêm nghề dệt chiếu. Ăn theo nghề dệt chiếu là nghề đổi chiếu lấy chó. Những anh chàng thanh niên chỉ cần trang bị cho mình một chiếc xuồng máy với cái cũi chó. Đầu tuần anh ta lấy chiếu, rồi chở tới các thôn ấp xa xôi, nhất là các sóc Miên, để đổi lấy chó. Chó mang về bán cho các gia đình đang cần đến, hay đem bán ngoài chợ, thậm chí còn được “xuất khẩu” lên tận Hố Nai và Xóm Mới.

Có lúc trong ấp gã đếm được cả thảy hơn năm mươi xuồng chiếu chó. Gã thử ngồi nhẩm tính : Thứ hai khởi hành và thứ sáu trở về, ít nhất mỗi xuồng cũng được một trăm ký chó. Mà năm mươi xuồng, vị chi là năm tấn chó chỉ trong vòng một tuần lễ. Rồi một năm, cứ thế mà nhân ra. Mỗi chuyến chiếu chó như thế, anh ta kiếm được cả chỉ vàng!!!
Cũng vì đi nhiều nơi, nên những anh chàng chiếu chó được mở rộng tầm nhìn và quen biết nhiều hơn. Do đó cũng đã xảy ra những cuộc tình giữa những kẻ mang chiếu và những người có chó. Gã xin gọi những cuộc tình loại này là…tình chiếu chó.

Hiện nay, đời sống nông thôn còn nhiều vất vả, nên một số thanh niên thiếu nữ lên thành phố để đi học hay đi làm tại những xí nghiệp. Và từ đó nảy sinh những mối tình sinh viên, hay những mối tình công nhân. Anh miền Nam mà lấy chị miền Bắc, hay chị miền Nam lấy anh miền Trung cũng không phải là họa hiếm. Ấy là gã chưa muốn nói đến những cô gái muốn đổi đời, nhờ những trung tâm mai mối, đã lấy chồng Việt kiều, chồng Đài Loan, chồng Hàn Quốc với những cuộc tình xuyên lục địa.

Và như vậy làm sao cắt nghĩa được hiện tượng hai người từ những phương trời cách biệt, xa lắc xa lơ, bỗng gặp nhau rồi thành vợ thành chồng. Phải chăng là do duyên số?
Bên phương Tây cũng như bên phương Đông, người ta chủ trương việc tình duyên, cũng như việc trở thành vợ thành chồng với nhau là do ông trời ấn định. Và người ta đã gọi việc ấn định này là duyên số.

Thực vậy, bên phương Tây người ta cho rằng việc hôn nhân là do thần Cupidon. Theo thần thoại Hy Lạp, thì Cupidon chỉ là một em nhỏ, con của nữ thần Venus. Em nhỏ này cầm trong tay một chiếc cung với những mũi tên. Khi bắn đi, mũi tên sẽ xuyên qua một trật hai trái tim. Và thế là chủ nhân của hai trái tim này nghiễm nhiên trở thành vợ thành chồng với nhau.

Còn người Á Đông thì cho rằng việc tình duyên là do Nguyệt lão, tức là ông già ngồi dưới trăng ấn định.

Có sách chép rằng : Vi Cố, người đời Đường, ở trọ tại Tông Đô. Ngày kia, Vi Cố trông thấy một ông lão đầu tóc bạc phơ, ngồi dưới ánh trăng và đang xem sách, bên cạnh có một cái giỏ đựng những sợi chỉ đỏ.

Vi Cố đến bên ông già, thi lễ và hỏi : - Ông là ai?

Ông lão đáp :

- Ta là Nguyệt Lão, sách này là sách ghi chép sẵn tên họ những cặp vợ chồng kết duyên với nhau.

Vi Cố hỏi tiếp : - Còn chỉ kia là chỉ gì?

Ông lão đáp : - Chỉ kia là chỉ dùng để cột chân vợ chồng lại với nhau.

Vi Cố hỏi đến người vợ tương lai của mình, thì ông lão cho biết :

- Đó là con của người ăn xin, đang ngồi ở ngoài chợ.

Vi Cố nghe vậy lấy làm buồn và qua ngày hôm sau rắp tâm định giết đứa bé ấy đi, để mình khỏi phải kết hôn với con nhà ti tiện. Vi cố thi hành thủ đoạn, nhưng may thay, cô bé ăn mày kia bị một nhát dao trúng đầu, nhưng không chết và mẹ nó bồng nó chạy thoát.

Về sau Vi Cố kết hôn với cô gái, con nhà quan. Nhân một hôm tình cờ nhìn thấy cái sẹo trên đầu vợ, hỏi ra mới biết sự tình. Chính vợ mình là cô con gái ăn mày, bị mình chém trước kia, và được ông quan nhạc phụ bây giờ xin về làm con nuôi.

Do điển này, ngày sau hễ thấy vợ chồng cưới hỏi nhau, người ta liền bảo :

Nguyệt Lão đã xe duyên, cột chỉ rồi khó mà thoát khỏi.

Ca dao Việt Nam cũng đã phần nào diễn tả được những ý tưởng trên :

Nấu chè van vái Nguyệt bà,
Khiến cho chung hiệp một nhà phượng hoa.

Đồng thời cũng nói lên số phận bấp bênh của người con gái :

Thân em như hạt mưa sa,
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.

Từ hai huyền thoại giữa Đông và Tây, gã thấy người xưa đã coi tình duyên như là một sự gì đã được tiền định, mà con người không thể nào xoay chuyển, không thể nào đổi thay, không thể nào quyết định.

Còn hôm nay thì sao?

Có một vài quan niệm mà ngày xưa rất thịnh hành, nhưng bây giờ đã bị giới trẻ cho là lỗi thời và không còn áp dụng nữa.

Chẳng hạn như quan niệm “nam nữ thọ thọ bất thân”. Ngày xưa trai gái không được gặp gỡ, thân mật trò chuyện với nhau.

Còn ngày nay thiên hạ chủ trương cần phải gặp gỡ, tìm hiểu, thông cảm với nhau trước, rồi mới tiến đến hôn nhân. Thậm chí có cặp còn “tiền dâm hậu thú”, “ăn cơm trước kẻng”, khiến cho Việt Nam trở thành một trong những nước đứng hàng đầu thế giới trong phạm vi nạo phá thai.

Chẳng hạn như quan niệm “cha mẹ đặt đâu, thì con cái phải ngồi đó”. Ngày xưa việc hôn nhân phần lớn là do cha mẹ chọn lựa và ấn định. Sự chọn lựa và ấn định của cha mẹ thường chú trọng tới vấn đề “môn đăng hộ đối”, nghĩa là hai bên xui gia với nhau phải cân bằng trong mọi lãnh vực : tuổi tác, địa vị…

Còn ngày nay, thiên hạ tự tìm kiếm lấy nửa chiếc xương sườn của mình, để rồi cuối cùng “con cái đặt đâu, thì cha mẹ phải ngồi đó”. Cho dù sự tìm kiếm này lắm lúc cũng nhiêu khê vất vả :

Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo,
Thất bát sông cũng lội,
Tứ cửu tam thập lục đèo cũng qua.

Yêu nhau chẳng quản xa gần,
Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua.

Hơn thế nữa, ngày nay người ta còn có rất nhiều phương tiện hiện đại trợ giúp cho việc tìm kiếm này, chẳng hạn như : điện thoại, email, blog…ngon bổ rẻ, vừa tiện lợi, vừa nhanh chóng, lại vừa đỡ tốn kém.

Nếu trong lãnh vực tình yêu, có được một sự tiền định, một sự an bài nào đó, thì sự tiền định và an bài ấy cũng chẳng ảnh hưởng gì tới sự tự do của chúng ta. Mỗi người đều có quyền chọn lựa và quyết định, đồng thời phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về những hành động của mình.

Đây là một sự chọn lựa có ý thức giữa hai người nam và nữ. Mà chọn lựa thì vừa có nghĩa là từ bỏ, lại vừa có nghĩa là chấp nhận.

Thực vậy, chúng ta phải từ bỏ tất cả những gì đi ngược lại với tình yêu và làm cho tình yêu bị rạn vỡ. Đó có thể là những kỷ niệm êm đềm trong dĩ vãng của mối tình đầu. Đó có thể là những liên hệ thầm kín và vụng trộm trong hiện tại. Tất cả đôi khi đã trở nên những trận cuồng phong, giật sập căn nhà hạnh phúc.

Đồng thời, chúng ta còn phải chấp nhận người chúng ta yêu với tất cả những ưu điểm và khuyết điểm, những tính tốt và những tật xấu, bởi vì “nhân vô thập toàn”, chẳng ai là một người hoàn toàn cả. Với những ưu điểm và tính tốt, thì giúp nhau thăng tiến. Còn với những khuyết điểm và tật xấu, thì giúp nhau uốn nắn sửa đổi.

Như vậy, tình yêu là cả một nghệ thuật, hay nói đúng hơn, là cả một quá trình phấn đấu, để được liên tục phát triển. Kinh nghiệm cũng cho hay :

Xin cho con lấy được người con yêu.

Lời cầu nguyện này xem ra có vẻ dễ dàng và không đòi hỏi nhiêu cố gắng. Thế nhưng :

Xin cho con yêu được người con lấy.

Lời cầu nguyện này mới thực sự là quan trọng và không ngừng đòi hỏi những giọt máu hy sinh từng ngày.

Để kết luận, thiết tưởng trong mọi lãnh vực, chúng ta nên ghi nhớ câu danh ngôn sau đây :

Hãy tự cứu lấy mình, rồi trời sẽ cứu.

Gã Siêu
gasieu@gmail.com

->Read More...