Mới vô cùng khó

"Cao thủ ngày xưa sau khi luyện võ thành công thì giữ nguyên kiếm cũ người tình cũ. Còn doanh nhân bây giờ sau hồi phát đạt thì thường mua nhà mới lấy vợ mới".

Hình như con người ta đã tồn tại trên trái đất già nua này từ lâu lắm rồi, lâu tới mức đến ngày hôm nay chẳng quái gì mới nữa. Nhiều nhà khoa học tử tế bằng cấp, sau khi xem xét kỹ lưỡng bọn nòng nọc động đậy, bọn mầm cây run rẩy thì đưa ra kết luận rằng, lịch sử nhân loại biết thông minh (hommo sapien) đã dài khoảng vài chục nghìn năm. Kinh thánh ước lượng có vẻ ngắn hơn nhưng mơ hồ hơn, bởi khi cặp vợ chồng đầu tiên của giống người là ông Ađam và bà Êva sống ở vườn địa đàng thì Thiên Chúa chưa cho họ cái thói quen dùng đồng hồ hay xem lịch. Huyền sử của một số dân tộc có nền văn minh cổ kính cỡ như Ai Cập, Trung Quốc, Ấn Độ cũng nói, tổ tiên của họ có từ xa xưa, xa đến nỗi trải qua bao cuộc đánh nhau liên miên nhưng vẫn chưa khẳng định nổi thời gian xuất xứ. Tựu chung, tất cả các cứ liệu đã thành văn đã thành vật đều xót xa tôn vinh một điều ngậm ngùi đáng tự hào, loài người đã thật sự sống rất cũ. Đâu đâu cũng chỉ thấy thời gian riêu phong mờ mịt phủ đầy. Có lẽ vì thế mà ở ngày hôm nay, con người đương đại luôn mong mỏi cồn cào đi kiếm tìm những cái mới.

Và như đương nhiên, cái mới dạo này đang thăng hoa lên ngôi. Thi ca đang có thơ mới. Âm nhạc đang có bài hát mới. Truyền thông đang có tạp chí “Sống Mới”. Thậm chí những thứ không thể mới hơn được nữa, nhưng vẫn cứ rất mới, ví như tuổi già chẳng hạn. Ở ngoài đường bây giờ nhan nhản lão niên mới tinh như thanh niên. Chẳng biết họ có dùng Viagra hay không, chỉ biết tóc họ phơi phới xanh đen mầu thuốc nhuộm, và khi đi vào vũ trường bọn họ cực kỳ nhí nhảnh xứng đôi với các mỹ nữ 8X đang õng ẽo đi cạnh. Cái mới lành mạnh tràn lan phổ cập đến mức, ở tình yêu đương đại bỗng vô cùng hiếm những thiếu nữ còn cũ nguyên trong trắng.

Tuy nhiên, gìn giữ rồi phát triển cái mới thì dễ nhưng lúc phải sáng tạo ra nó thì lại là chuyện thiên nan vạn nan. Bởi thuộc tính cơ bản của cái mới chính là cái lạ, cái độc đáo và cái chưa từng thấy. Hai yếu tố đầu tiên, tân kỳ độc đáo, tuy đã khó nhưng nếu thật sự chân thành thì vẫn cố làm được. Để tránh đụng hàng, ở sang trọng ca khúc các nhạc sĩ vất vả cách tân bằng cách chèn chèo vào rốc, nhét tuồng vào ráp. Ở thịnh hành thời trang, các thiết kế gia suy tư đem yếm vào bikini, cho áo dài vào quần soóc. Thế nhưng ở thơ mới có nững thành tựu đặc biệt đáng kể. Các thi sĩ đầu trọc tóc đuôi gà viết tứ tuyệt giống hệt vẽ sơn dầu, còn lục bát là vài vũ điệu châu Phi dậm dật (poet installtion). Yếu tố cuối cùng, cái chưa từng thấy, mới thật là một kinh hoàng thử thách. Từ ngàn xưa, cơm hai bữa vẫn trong ngà mầu của gạo nõn sanh mầu của rau. Đã ăn như vậy tất yếu sẽ loanh quanh nghĩ như vậy. Cho dù văn minh hung hãn phát triển thì mọi sự vẫn là một vòng mòn mỏi lặp lại rồi luống cuống nới rộng ra theo kiểu ngô nghê hình trôn ốc. Ô tô sâu xa đâu có khác gì xe ngựa. Internet chính là bản sao của các quán nhậu ồn ào đã có từ hồi đêm dài trung cổ, nơi cô đơn tìm kiếm những chia sẻ, mong vơi bớt đi vài ru rú kiếp người. Cũng bải hoải nặc danh vô trách nhiệm, cũng ngông cuồng nói cho được huyênh hoang. Tối tân “Hot Blogger” thì vẫn chỉ là cái vĩ mô lắm mồm của một thứ thành ngữ phong kiến “Gái góa lo việc triều đình”. Hỡi ơi, dưới cái ánh sáng trắng trợn của ngày hôm nay, tuyệt chưa thấy những cái chưa từng thấy.

Có lẽ vì hoang mang nhận thức như thế nên các cao thủ võ lâm trong vô số trương thiên tiểu thuyết “chưởng” Tàu chỉ khát khao đi tìm rồi tàn bạo tranh giành những bí kíp võ công vô cùng xưa cũ. Họ tuyệt vọng không tin vào mấy chiêu thức lạ lùng độc đáo do đám người cùng thời đau đớn tạo ra. Với họ, càng cổ thì càng quý càng là kỳ thư bảo điển, ở trong đấy chắn chắn phải có những phương cách làm người khác thật thương đau còn mình thì ít bị đau thương nhất. Họ tráo trở xâu xé phản môn diệt tổ vì một cuộn giấy có đề “Dịch cân kinh”. Họ giành giật lừa bạn bán thầy vì một mảnh da có xăm chữ “Cửu âm bạch cốt chảo”. Thương trường khắc nghiệt ngày hôm nay sao mà y xì giống giang hồ hiểm ác của vài trăm năm trước. Tuy nhiên khi xét kỹ vẫn có đôi ba dị biệt. Cao thủ ngày xưa sau khi luyện võ thành công thì giữ nguyên kiếm cũ người tình cũ. Còn doanh nhân bây giờ sau hồi phát đạt thì thường mua nhà mới lấy vợ mới.

Thật ra, cũ hay mới cũng chỉ là sự lẫn lộn của vô minh vọng niệm. Không phải ngẫu nhiên mà đức Phật Thích Ca được tôn xưng là Như Lai. Nghĩa đen ở hai chữ này được Kinh Kim Cương từ bi chú giải, cho dù hoặc đến hoặc đi hoặc cũ hoặc mới, rốt ráo bản tâm vẫn như như không khác.

Nguyễn Việt Hà

->Read More...